Schenking archiefstukken van Jozef Verplaetse aan de Heemkunde Zulte

door Willy Nachtergaele,
geraadpleegde bron: artikel door André De Poorter over Geo d’Aconit uit het jaarboek Zultse Heemkring 1984.

Het gemeentebestuur van Zulte kwam in het bezit van de archiefstukken van Jozef Verplaetse (1892-1970) via zuster Cécile Six, zuster Karmelietes in Vlamertinge en een nicht van Jozef. Het betreft enkele toneelstukken, pentekeningen en zijn overlijdensbericht. Het gemeentebestuur heeft de Geschied- en Heemkundige Kring gevraagd om deze schenking in haar archieven op te nemen, iets waar wij als vereniging uiteraard met plezier op in gaan. De overdracht van de documenten gebeurde op donderdag 18 juni 2020.

Jozef Verplaetse was een bekend figuur in Zulte. In het jaarboek van 1984 heeft André De Poorter een artikel aan deze bijzondere man gewijd. Tot aan zijn dood in 1970 heeft hij met zijn echtgenote in de Limnanderdreef gewoond, eerst in het statige herenhuis op de hoek met de Pontstraat (tot voor enkele jaren de pastorij) en daarna in de villa naast dit herenhuis.
Verplaetse was van 1923 tot 1957 gemeentesecretaris van Zulte.

Daarnaast was hij ook actief en gekend als Egyptoloog en letterkundige. Hij publiceerde zowel literair als wetenschappelijk werk onder het pseudoniem Geo d’Aconit. Hoewel hij nooit in Egypte was geweest ontpopte hij zich tot een gereputeerd Egyptoloog. Vanwege zijn faam werd hij aangetrokken door de Koninklijke Geschied- en Oudheidkundige Kring van Kortrijk waar hij jarenlang de functie van ondervoorzitter vervulde.
Hij schreef verschillende toneelstukken en enkele romans zoals “La pauvre vie de Charles Bernier”, dat in 1925 in Brussel werd uitgegeven. De romans en de meeste toneelstukken zijn in het Frans geschreven. Ook zijn er nogal wat handschriften van stukken bewaard gebleven die nooit werden gepubliceerd.
Een stuk dat wel opgevoerd werd en in het Nederlands was geschreven is “Het huis Suikertand en Cie”. Dit kluchtspel werd opgevoerd in Wakken door toneelkring “d’Herleevende Boom” in 1922. Tijdens de opvoering van dit stuk leerde hij zijn toekomstige echtgenote Marie-Henriette Steuperaert kennen. Als pianiste begeleidde ze de gezongen teksten in het stuk. Marie-Henriette was een begaafde pianiste, die samen met Hélène Sonck, de echtgenote van Modest Huys, vele “quatre-mains” speelde. Verplaetse, zelf ook een zeer goede muzikant, was goed bevriend met kunstschilder Modest Huys, die zijn vriend een paar maal heel raak portretteerde.

André De Poorter en echtgenote Sylva Deblanc brachten drie jaar terug de figuur van secretaris Verplaetse nog even terug tot leven in hun komisch stuk “ In ‘t Gemeentehuis bij de gezusters Dermaut”. Voor de gelegenheid mocht ik in de huid van de gemeentesecretaris kruipen en gestalte geven aan deze speciale dorpsfiguur. Het was voor mij een hele belevenis omdat ik onrechtstreeks wel wat herinneringen heb aan Verplaetse. De voormalige gemeentesecretaris was namelijk de overbuur van mijn schoonouders. Patricia, mijn echtgenote, heeft Verplaetse persoonlijk gekend. Als kind vroeg zij hem om iets in haar poëzie te tekenen. Het resultaat was een prachtige aquarel.

Geo d’Aconit was niet alleen een getalenteerd schrijver, maar blijkbaar kon hij ook met pen en penseel goed overweg! Na het overlijden van zijn echtgenote Marie-Henriette Steuperaert in 1989 gingen al hun bezittingen, waaronder een reeks zeer waardevolle boeken en enkele schilderijen van Modest Huys, bij testament naar de organisatie Artsen Zonder Grenzen.
De Heemkundige Kring is zuster Cecile Six en de gemeente Zulte bijzonder dankbaar voor hun schenking waardoor toch nog enkele waardevolle herinneringen aan deze bijzondere figuur kunnen bewaard worden voor het nageslacht!